Гучин-Ус сум нь Сайн ноён хан аймгийн Сайн ноёны хошуу бөгөөд 1924 онд сумын нутаг дэвсгэр дээр Харгана түрүү, Хөх Бүрд, Мөнх-Уул, Өөш-Уул зэрэг дөрвөн жижиг сум нэгтгэн Гучин-Ус сумыг 5 баг, 590 өрх, 50000 орчим толгой малтай байгуулагджээ. Гучин-Ус сум нь Улаанбаатар хотоос 535 км, аймгийн төвөөс 105 км зайтай, өөрийн аймгийн Богд, Төгрөг, Хайрхандулаан, Баруунбаян-Улаан,Тарагт сумдтай хиллэн хээрийн цайвар хүрэн, говийн бор, хужир, хужирлаг хөрс бүхий талархаг гадаргатай. Сумын нутаг нь далайн төвшнөөс дээш 1543-1875 метр өндөрт өргөгдсөн Хонгор, Тахилга, Паалуу, Тогоо хайрхан, Зүүн шийр, Их Аргалант зэрэг өндөр уулс, Хөөвөр, Бударга, Монгол, Хатан зэрэг хоолой, Баруун цавчир, Гучин, Хавирга, Навтгар зэрэг талтай.