Ярилцсан ахлах дэслэгч О.ТҮВШИНЖАРГАЛ

-Хиймэл оюун ухаан анх хэрхэн үүссэн талаар ярилцлагаа эхлүүлье.

-Хиймэл оюун ухаан нь neural network буюу хүний тархитай адил суралцдаг программаас эхлэлтэй. Энэ нь анх механикаар сургадаг зүйл байж л дээ. Тодруулбал, олон зургаас зөвхөн муурыг танихын тулд механикаар буюу сахал, чих, нүд зэргийг таниулах байдлаар сануулдаг байсан бол аажимдаа өөрөө хөгжсөнөөр заавал түүнийг нь сануулалгүй муурыг таниж эхэлсэн байгаа юм. Ийнхүү өөрөө датагаа цуглуулж түүнийг ажиллуулах хүчирхэг компьютер бий болсноор хиймэл оюун ухааны үүсэл тавигдаж эхэлсэн гэж ойлгож болно. Эдгээр нь 2010 оны үед хөгжиж эхэлснээр хиймэл оюун ухаан хүчээ авсан гэж үздэг.

-Дэлхий дахинд хиймэл оюун ухаан асар хурдацтай хөгжиж, тэр чинээгээрээ хэрэглээ маш их нэмэгдэж байна. Манай улсад хиймэл оюун ухааны хэрэглээ ямар түвшинд байна вэ?

-Иргэд нийтээрээ сайн ойлгож хэрэглэж байна уу гэвэл үгүй. ChatGPT систем хүртэл нийтийн хэрэглээнд түгээмэл биш байна. Энд бас ялгаатай зүйлс бий л дээ. Тухайлбал, англи хэлтэй улсад ChatGPT гараад ирэхэд мэргэжлийн бус хүн ч гэсэн хэрэглээд эхэлж байгаа байхгүй юу. Тэгэхээр бид ч гэсэн монгол хэлтэй, үнэ төлбөргүй, өдөр тутамдаа хэрэглэх шаардлагатай хиймэл оюун ухааны систем бий болгочихвол хүмүүсийн хэрэглээнд маш амархан нэвтрэх болов уу. Түүнээс гадна хиймэл оюун ухаанд international хэл гэдэг зүйл байгаа нь судлагдсан. Англи хэл дээр ерөнхий мэдээллээ олж аваад бусад зүйлсийг түүндээ тулгуурлан сурах жишээтэй. Тодруулбал, хэрэглэгчид англиас хятад руу, англиас франц руу мэдээлэл хөрвүүлэхийг хиймэл оюун ухаанд сургахад хиймэл оюун ухаан өөрөө хятадаас франц руу мэдээлэл хөрвүүлдэг болж байх жишээтэй. Энд нэг зүйл нэмж хэлэхэд, Монгол Улсын энэ төрлийн мэргэжилтнүүд, инженерүүд нь харин сайн, чадварлаг байна гэж хардаг. Хамгийн ойрын жишээ бол, монголчуудын өөрсдөө бүтээсэн хиймэл оюун ухаан Чимэгэ, Egune дэлхийн хамгийн том хиймэл оюун ухааны тэмцээний платформ “Kaggle”-д түрүүлсэн байна билээ.

-Хиймэл оюун ухааныг хэрэглэхэд нууцлалыг хэрхэн хангах хэрэгтэй вэ?

-Хиймэл оюун ухааныг хэрэглэж буй бүхий л салбарт энэ бол чухал асуудал. Хөгжлийн эхэн үед ChatGPT-г интернэтийн маш олон мэдээлэлд сургасан учир нууц алдах эрсдэл үүсэж хаагдах хүртэл яригдаж байсан. Тэр үед хэн нэгэн хүний картын дугаар, регистрийн дугаарыг бөглөх зүйлийг хэрэглэгчээс хүсэхэд зарим тохиолдолд худлаа бөглөж байсан ч ганц нэг тохиолдолд яг зөвөөр нь бөглөж байсан алдаа гарсан байдаг. Хиймэл оюун ухаан ийм асуудалд олон удаа өртсөн учир мэдээллийн нууцлал тал дээр олон зүйлийг сайжруулсан. Гэсэн ч аливаа байгууллага өөрийн гэсэн хиймэл оюун ухаантай байх нь хамгийн шилдэг арга.

-Хиймэл оюун ухаан алдаа гаргахад хэн хариуцлага хүлээх вэ?

-Эрүүл мэндийн салбараар жишээ болгож ярихад, нэгэн эмнэлэг Ai орууллаа гэхэд түүний тооцоолол алдаатай байсан тохиолдолд Ai-ийн бүтээгч хариуцах бус тухайн эмнэлэг хариуцлага хүлээх жишээтэй. Гэсэн ч энэ төрлийн хариуцлагыг зохицуулах стандарт улам боловсронгуй болж байна.

-Хөгжил нэмэгдэх хэрээр “хуучин болж байсан” гэдэг үзэлтэй хүмүүс байгаа анзаарагддаг.

-Хуучнаараа байгаа хүмүүстэй маргах аргагүй. Гэхдээ интернэтийн хөгжил дээд цэгтээ байгаа энэ үед Cyber attack гэдэг зүйлтэй уламжлалт байдлаар тэмцэх боломжгүй. Автоматаар хэдэн мянган халдлага ирсэн тохиолдолд түүнийг уламжлалт маягаар нэг хүн суугаад сэргийлнэ гэж байхгүй. Тийм болохоор хамгаалж буй тал, дайрч буй талтай адил зэвсэгтэй байж тэмцэж чадна. Нэг ёсондоо хиймэл оюун ухаантай, хиймэл оюун ухаанаар л тэмцэнэ гэсэн үг. -Хиймэл оюун ухааны хөгжил өндөр түвшинд хүрсэн учир хэрэглэхгүй гэх ойлголт байхгүй гэсэн үг үү?

-Бид нарын хувьд энэ хөгжлөөс хоцорч яваа учир өрсөлдөхүйц биш гэхэд алдалгүй дагаж явах ёстой байх. Ойлгохгүй, мэдэхгүй гэж хойш суухаас илүүтэй “маш ашигтай туслагчтай боллоо, түүнийг хэрхэн үр бүтээлтэй ашиглах вэ” гэдэгт суралцах хэрэгтэй. Миний ажилд бол хиймэл оюун ухаан зайлшгүй хэрэгтэй.

-Аль нэг байгууллага хиймэл оюун ухааныг ор тас ашиглахгүй гэвэл ямар нөхцөл байдал үүсэх вэ?

-Өөртөө жишээ авч тайлбарлахад Ai хэрэглэхээ байвал ажлын бүтээмж хоёр дахин буурна. Маш олон хуудас эргүүлж, судалж байж олох хариултыг 2-3 асуултаар олж байх жишээтэй. Хиймэл оюун ухаан ашиглаж буй болон ашиглахгүй байгаа хоёр хүн зэрэг ажиллахад Ai ашиглаж байгаа хүний ажлын бүтээмж хамаагүй өндөр байна гэсэн үг. Байгууллага дээр ярихад өрсөлдөх чадвараа алдана гэж ойлгож болно. Дэлхий нийтэд авч үзвэл Ai-ийг хорьж, цагдаад эхэлбэл нууц байдал руу орж илүү их аюул тарьж болзошгүй.

-Та амьдралдаа Ai-ийг хэрхэн ашиглаж байна вэ?

-Миний ажлыг хиймэл оюун ухаангүйгээр төсөөлшгүй. Код маш сайн бичдэг болсон. Хүүхдүүдийн асуудал хүндхэн асуултад маш хурдан хариулж чаддаг болсон байна. Постер, зураг гаргах гэх мэт ер нь өдөр тутамдаа хэрэглэж байна даа. Манай компани Ai Agent гэх зүйл анхаарч ажиллаж байна. Ai Agent гэж хиймэл оюун ухааны шинэ үе эхлээд байна. Тодруулбал, Ai-аар хоол хийлгэхэд эхлээд төмсөө арилгана, махаа татна гэдгийг сануулдаг байсан бол Agent нь тэр бүх үйл явдлыг өөрөө бодож тооцоолоод эцсийн үр дүн хүртлээ гүйцэтгэнэ гэсэн үг. Өөрийн хийх ёстой бүх зүйлийг ерөнхий байдлаар төлөвлөхөд Ai Agent таны өмнөөс бүх зүйлийг хийнэ. Жишээ нь онгоцны виз захиалах, шинэ хувцас худалдаж авах зэргийг төлөвлөхөд Ai Agent таны өмнөөс холбогдох газруудтай холбогдож бүх зүйлийг амжуулна гэсэн үг. Ойрын ирээдүйд бүх компани Agent-тэй болох хандлагатай байна.

-Хиймэл оюун ухаан хүний ажлын байрыг булааж байна гэсэн нэг мэдээлэл харж байсан юм байна. Үүнд та ямар бодолтой байдаг вэ?

-Цаг хугацаа буцахгүй учир нэгэнт энэ хүртэл хөгжсөн зүйлийг ажлын байр булааж байна гэх үндэслэлээр зогсоохгүй байх. Миний бодлоор харин ч эсрэгээрээ энэ зүйлийг хурдан оруулж ирвэл машины хийх ёстой зүйлийг хүмүүс хийж байсныг ойлгох болов уу. Тэр чинээгээрээ хүмүүс илүү бүтээлч болж, ажил мэргэжил гэдэг илүү өөр түвшинд хүрнэ байх гэж боддог. Хиймэл оюун ухаан хүний ажлын байрыг булаагаад байна гээд хойш сууна гэдэг маань цаг хугацаа алдаж байгаагийн хэлбэр.

-Японд байхдаа ямар төрлийн ажлыг гүйцэтгэж байв?

-Би Япон Улсад хэрэглээний физикч мэргэжлээр Холбоо мэдээллийн их сургуулийг төгссөн. Хиймэл оюун ухааныг сонирхон судалдаг, их сургуульдаа энэ төрлийн зарим хичээл судалж байсан учраас төгссөнийхөө дараа Дэнцү группт машин сургалтын инженерээр ажиллаж эхэлсэн. Японд хиймэл оюун ухааны салбар руу өөр мэргэжил, салбараас хөрвөхөд нээлттэй байдаг нь энэ сонголтыг хийхэд их нөлөөлсөн дөө. Монголдоо ирснийхээ дараа 2022 онд “Эй Ай Эра” компаниа байгуулаад хиймэл оюун ухааны чиглэлээр гадаад, дотоодын үйлчлүүлэгчидтэй хамтран ажиллаж байна. Зөвхөн монголоос гэлтгүй дэлхийн хаанаас ч бидэнтэй хамтран ажиллахад нээлттэй.

-Хиймэл оюун ухааны талаар хүмүүс хэрхэн ойлгоосой гэж хүсдэг вэ?

-Манайхан хиймэл оюун ухааныг мэддэг төдий байна. Гэвч сайн ухаж, судлаад жинхэнэ утгаар нь хэрэглээд өөртөө үр ашиг гаргаасай гэж боддог. Энэ бол бодит үнэ цэн авчирна шүү гэдгийг баттай хэлмээр байна.

-Хиймэл оюун ухааны давуу талуудын тухай яривал. Манай улсын хувьд аль салбарт нэвтрүүлбэл илүү үр дүнтэй гэж бодож байна вэ?

-Хиймэл оюун ухааны давуу тал, ололтуудыг уул уурхай, хөдөө аж ахуй, банк санхүү гээд бүхий л салбарт ашиглаж байна. Бүтээмжийг нэмэгдүүлж, давтамжийг хөнгөвчилж, хүртээмжтэй байдлыг өсгөдөг нь хүн төрөлхтөн дуртай ашиглаж байгаа голлох шалтгаан шүү дээ. Жишээлбэл, лазераар хиймэл оюун ухааны тусламжтайгаар тариалангийн талбайн зэрлэг ургамлыг олж танин түлж, зулгааж устгадаг болсон байна. Мөн ургацын талбай дахь хортон шавж, өвчин зэргийг олж илрүүлээд хорыг оновчтой цацдаг технологийг ашиглах болжээ. Нэг талд үүнийг хийж байсан хүмүүс яах вэ гэдэг асуудал үүсэх боловч нөгөө талаас нь харвал ажлын бүтээмж нэмэгдэж, хөнгөвчлөгдөж байна. Эрүүл мэндийн салбарт хиймэл оюун ухаан хэрэглэх тухай форумд оролцож байхад эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний хүртээмжийг хиймэл оюун ухаан ашиглан нэмэгдүүлж байгаа талаар ярьж байсан. Зарим төрлийн арьсны өвчин, хүүхдийн шарлалт, ханиалга зэрэг өвчний анхан шатны онош, тусламжийг алслагдсан орон нутагт амьдардаг эсвэл эмнэлэгт очих боломжгүй хүмүүс интернэт л байвал авч болно гэсэн үг шүү дээ.